Okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin yoğun katılımıyla gerçekleştirilen üç oturumluk “Cinsel Kimlik Gelişimi Atölyesi” başarıyla tamamlandı. Nesli Koruma Hareketi öncülüğünde, Uzman Klinik Psikolog Müjde Yahşi tarafından verilen eğitimde çocuk ve gençlerin kimlik gelişimiyle ilgili önemli başlıklar derinlemesine işlendi.
1. Oturum
Cinsel kimlik gelişiminde temel kavramlar, cinsiyet hoşnutsuzluğu tanısı ve Freud’un Oedipus Kompleksi kuramı ele alındı. Müjde Yahşi, kendi geliştirdiği “Rol Model (Rehberlik Edici) Ebeveyn Tutumu” yaklaşımını ilk kez bu oturumda tanıttı.
2. Oturum
Okul öncesi ve sonrası dönemdeki çocuklarda görülen cinsel kimlik karmaşasının belirtileri ele alındı. Eğitimcilerin bu çocukları fark etme, doğru gözlem yapma ve yönlendirici bir yaklaşım geliştirme yolları detaylandırıldı.
3. Oturum
Müjde Yahşi’nin çocuk kitabı “Merhaba Kendim” üzerine yapılan analizle atölye tamamlandı. Kitabın temaları ve sembollerinin çocukların kimlik gelişimine katkıları ele alındı; sınıf ortamında kullanımına dair uygulamalı öneriler paylaşıldı.
Genel Değerlendirme
Atölye boyunca eğitimciler, cinsel kimlik gelişimi ve cinsel kimlik karmaşası konularında hem bilimsel hem de uygulamalı kazanımlar elde ettiler. Katılımcılar, vaka örnekleriyle desteklenen oturumlar sayesinde sınıf içi farkındalık ve rehberlik becerilerini güçlendirdiler.
Nesli Koruma Hareketi olarak geleceğin sağlıklı nesilleri için yeni atölye programlarıyla yolumuza devam ediyoruz.
Hazırlayan: Nesli Koruma Hareketi
Yazar ve Editör Koordinatörü – Mehtap Avcı
Eğitimcilere Yönelik CKK Eğitiminin 1. Oturum Özeti
📅 Eğitim Tarihi: 22 Mayıs 2025
✍️ Hazırlayan: Mehtap Avcı
Kıymetli Gönül Dostlarımız,
22 Mayıs tarihinde gerçekleştirdiğimiz bu kıymetli eğitimde, Müjde hocamızı dinleme fırsatımız oldu. Bu eğitim yalnızca bir konuyu ele almakla kalmadı; bizlere bir neslin kimlik gelişimine nasıl eşlik edileceğine dair derinlikli bir bakış sundu.
Cinsel kimlik karmaşası gibi hassas ve çoğu zaman üstü kapalı geçilen bir konuda, akademik dayanaklarla danışan örnekleriyle, sahadan gözlemlerle ve en önemlisi gönülden gelen bir yaklaşımla bize rehberlik etti. Katılamayanlar ya da ikinci oturum öncesinde bilgilerini tazelemek isteyen dostlarımız için, oturum boyunca tuttuğum notları derleyerek sizler için özetledim.
Umarım sizlere de faydalı olur. Her birinize, bu yolculukta kalbiyle yer aldığı için teşekkür ederim.
Sevgiyle,
Mehtap Avcı
📌 İşlenen Ana Başlıklar
- 1️⃣ Sağlıklı cinsel kimlik gelişimi nasıl olur?
- 2️⃣ Sağlıklı cinsel kimlik gelişiminde ebeveyn tutumları nasıl olmalıdır?
- 3️⃣ Rol model ebeveyn tutumu nedir ve neden önemlidir?
🧩 Cinsel Kimlik Nedir?
Eğitimin ilk bölümü, toplumda sıkça karıştırılan kavramların netleştirilmesiyle başladı. “Cinsiyet”, “cinsel yönelim”, “cinsel kimlik” ve “psikolojik cinsiyet” gibi terimlerin farkları üzerinde duruldu. Özellikle eğitimcilerin ve ebeveynlerin bu kavramları yanlış kullanmasının çocuklar üzerinde kafa karışıklığına neden olduğu ifade edildi.
🧠 Cinsiyet Disforisi ve Erken Belirtiler
Bu bölümde DSM-5 kriterleri doğrultusunda cinsiyet disforisi detaylı biçimde ele alındı. Müjde Hocamız, özellikle çocukların kullandığı bazı ifadelerin dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı. “Keşke ben de kız olsaydım”, “Anne! Ben büyüyünce bebek doğurabilir miyim?” gibi cümlelerin, oyun dilinden öte bir kimlik çatışmasını yansıtıyor olabileceği aktarıldı. Ailelerin bu ifadeleri yok saymasının, çocuğun duygularını bastırmasına ve ilerleyen yaşlarda kimlik karmaşasının derinleşmesine neden olduğu açıklandı.
📚 Psikolojik Kuramlar Işığında Kimlik Gelişimi
Freud, Adler ve Kohut’un kuramları üzerinden kimlik gelişimi ele alındı. Freud’un baba imajına verdiği önem vurgulandı: çocuk babasıyla özdeşim kurarak erkek kimliğini geliştirir. Ancak baba figürü değersizleştirilirse çocukta özdeşim kurma yetisi bozulur. Adler’in “cinsiyet kimliği erken yaşta netleştirilmelidir” görüşü de paylaşıldı. “Sen bir erkeksin, bu değişmeyecek” gibi açıklamaların çocuğun zihinsel netlik kazanmasında rol oynadığı belirtildi.
📖 Danışan Vaka Örneği ve OKB İlişkisi
Hocamız, kimlik karmaşasının obsesif kompulsif bozuklukla nasıl iç içe geçebileceğini gösteren bir vaka paylaştı. Küçük bir çocuğun hemcinsine yönelik saplantılı ilgisi ve babasından iğrenme tepkileri, annenin yıllarca baba figürünü değersizleştirici tutumundan kaynaklanmıştı. Bu vaka, kuramsal bilgilerin sahadaki karşılığını güçlü biçimde ortaya koydu.
👨👩👧 Rol Model Ebeveyn Tutumu
Müjde Yahşi hocamız tarafından literatüre önerilen “Rol Model Ebeveyn Tutumu”, çocuğun kimlik gelişiminde dönüştürücü bir yapı olarak sunuldu. Demokratik ya da destekleyici ebeveyn tutumlarının tek başına yeterli olmadığı, çocuğun gözlemlediği anne-baba modeline göre kimlik geliştirdiği belirtildi. Anne zarif ve dişil; baba koruyucu ve çözüm odaklı olduğunda sağlıklı özdeşim gelişir. Özellikle 8 yaş öncesinde bu tutumu uygulayan ailelerde kimlik karmaşasının azaldığı gözlemlenmiştir.
💬 Katılımcı Soruları ve Uygulama Tavsiyeleri
Eğitim, katılımcıların sahadan paylaşımlarıyla zenginleşti. “Erkek çocuk sürekli kızlarla oynuyorsa ne yapılmalı?”, “Kız oyuncaklarına ilgisi varsa bu mutlaka sorun mudur?” gibi sorular tartışıldı. Öğretmenin dolaylı ama bilinçli yönlendirme yapması, dijital içeriklerin sınırlandırılması ve mizaca uygun arkadaş eşleştirmesi gibi öneriler paylaşıldı.
🎯 Genel Değerlendirme ve Sonuç
Bu oturum, kimliğin yalnızca biyolojik değil; psikososyal, ailevi ve kültürel temellerle şekillendiğini gösterdi. Kimliğin temeli sessizce, erken yaşlarda atılır. Ebeveynin farkındalıklı, örnekleyici ve aktif bir duruş sergilemesi gerekir. Bu eğitim, yalnızca bilgi aktaran değil; katılımcının ruhuna dokunan bir yolculuğa dönüştü.